LEMMER - De onlangs vernieuwde expositie in het bezoekerscentrum van het UNESCO Werelderfgoed Woudagemaal in Lemmer is een officieel Elfstedenkruisje rijker. Dankzij Obe Volbeda uit Franeker. Hij schenkt het Elfstedenkruisje uit 1956 van zijn inmiddels overleden vader Sasker aan Wetterskip Fryslân, eigenaar van het Woudagemaal. De onderscheiding krijgt een eervol plekje in de landschapsstafel aan het begin van de expositie.

De landschapstafel presenteert de Friese boezem, een stelsel van meren, kanalen en vaarten, als een waar kunstwerk. Omdat de Elfstedentocht voor het grootste deel over de Friese boezem gaat, past het Elfstedenkruisje van Sasker Volbeda hier goed bij. Bij het kruisje ligt zijn controlekaart met elf stempels. Op 14 februari 1956 volbracht de toen 29-jarige Sasker uit Weidum als toerrijder de bijna 200 kilometer lange schaatstocht in een tijd van 10 uur en 20 minuten.

Schaatsplezier
‘We zijn ontzettend blij met het Elfstedenkruisje van Sasker Volbeda’, zegt dijkgraaf Luzette Kroon van Wetterskip Fryslân. ‘Het past goed bij het verhaal dat we bezoekers met de expositie willen vertellen over het waterbeheer voor nu en de toekomst. Waterbeheer en schaatspret zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In periodes van aanhoudende vorst nemen wij maatregelen om de ijsgroei te helpen bevorderen om zo schaatsplezier mede mogelijk te maken.’

Trots op vader
Na een oproep van Wetterskip Fryslân op social media meldde Obe Volbeda zich als eerste met het Elfstedenkruisje van zijn vader. ‘Mijn vader is in 2004 overleden. Het kruisje lag sindsdien bij mij thuis in een lade. Ik vind het veel mooier dat ook andere mensen er plezier en herinneringen aan beleven.’ Obe denkt met een trots gevoel terug aan zijn vader. ‘Ook al was hij zelf een man van ‘doe maar gewoon’.’

Drie Elfstedentochten
Naast zijn werk als monteur bij de condensfabriek in Leeuwarden, was Sasker een echte sportman. ‘Al van jongs af aan was hij niet te houden als er ijs lag. Snel met zijn buurjongen op de fiets naar de Kleine Wielen bij Leeuwarden, het ijs sneeuwvrij maken en rondjes schaatsen!’ Sasker deed in zijn leven mee aan drie Elfstedentochten. Als toerrijder schaatste hij de tocht in 1954, ook het geboortejaar van Obe, en 1956. ‘Die deed hij met twee vingers in de neus. Een paar kranten onder het trainingsjasje en gaan!’ Een heel ander verhaal was de barre tocht van 1963. Toen schaatste Sasker als wedstrijdrijder mee. ‘Daar heeft hij zijn leven lang spijt van gehad. Bij Stavoren viel hij in het donker en kon vanwege een dikke knie niet meer verder. Zo jammer, want hij reed op dat moment vooraan mee in het groepje van Jeen van den Berg, winnaar van de Elfstedentocht van 1954.’

Nog gesloten voor publiek
Op dit moment is de expositie met het Elfstedenkruisje in het bezoekerscentrum van het Woudagemaal door de coronamaatregelen niet toegankelijk voor publiek. Zodra het UNESCO Werelderfgoed weer open kan voor bezoekers, is dit op de website van het Woudagemaal te lezen: www.woudagemaal.nl.